در ۱۳۰ کیلومتری شمال شیراز و در دشتی به نام مرغاب مجموعه ای تاریخی قرار گرفته است که آن را پاسارگاد مینامندو به کورش بزرگ نسبت میدهند مجموعه ای وسیع که با بناهای زیبا و ساده که در میان باغهای بزرگ اطرافش معنی و زیبایی بیشتری می یابد چرا که این مجموعه بنا ها با باغهای اطراف خود تعریف طراحی و اجرا شده اند به طوری که در این مجموعه باغ جزیی از بنا و بنا جزیی از باغ به شمار میرود(نقشه شماره ۱)
باغ هایی که اکنون تنها بخشی از زهکشی ها و آبنما های آن باقی مانده است (یعنی قدیمیترین بقایای باغسازی ایرانی ) مکمل آبنماها و باغ زیبای پاسارگاد کوشکهای آن بوده کوشکهایی که معنای باغ را در این مجموعه عظیم شاهی کاملتر کرده است
تصویر شماره ۱
وسعت باغهای پاسارگاد به حدی بوده است که کاخها و به گفته استرابو و آریستو بولوس آرامگاه کورش را نیز در بر داشته است
آبنماهای باقی مانده پاسارگاد با طول حدود ۱۱۰۰ متر در حقیقت ناظم باغ بوده طوری که وضعیت قرار گیری درختان مسیرهای عبوری و حتیکاخها نسبت به این آبنما ها تعریف میشده است
آب مورد نیاز مجموعه و آبنماها از انشعابی تامین میشده که از رودخانه پلوار جدا شده و از داخل محدوده باغ و کاخهای سلطنتی عبور میکرده است در حال حاضر تنها پلی از این انشعاب(رودخانه باغ شاهی پاسارگاد)باغی مانده است که امروزه آن را پل باغ شاهی مینامن
با توجه به وسعتی که باغ سلطنتی داشته و با توجه به عدم کشف بقیه ابنماهای باغ میتوان حدس زد که تنها بخش موجود باغ دارای آبنمای سنگی بوده و بقیه دارای ساختار غیر سنگی بوده است با در نظر گرفتن این فرضیه میتوان گفت که این بخش مرکز باغ از لحاظ اهمیت را تشکیل میداده است
با توجه به هماهنگی و هم محوری این باغ با کاخ اختصاصی کورش و آمیختگی طرح آبنماها و کاخ در این قسمت میتوان باغ اصلی پاسارگاد را مرتبط با این کاخ و بر این اساس طراحی و باغبان اصلی باغهای شاهی را در پاسارگاد کورش بزرگ دانست لذا شاید این بخش از آبروهای باغ به خاطر قرار گیری در مقابل کاخ خصوصی کورش بزرگ به شکل سنگی اجرا شده باشد با توجه به رفت و آمد کورش بزرگ که میان کاخ اختصاصی و بار عام و از مسیر این ابروها صورت میگرفته (به گفته پروفسور دیوید استروناخ) این امر مستدلتر میشود نکته دیگری که دراین هنگام به ذهن خطور میکند آن است که شاید قسمت هایی از جوی که در نما بوده و در مسیر عبور و مرور زیاد قرار داشته به صورت سنگی اجرا شده باشد با در نظر گرفتن این نظریه میتوان پرده از راز عدم وجود آبنماها سنگی و بقایای آن در مسیر ۵ با توجه به کدگذاری پروفسور استروناخ برداشت زیرا ممکن است تنها محدوده ای از این مسیر که در دید عموم بوده سنگی ساخته شدهو ما بقی جوی به صورت غیر سنگی اجرا شده باشد شاخصه اصلی آبنماهای پاسارگاد سادگی آنها میباشد شاخصه ای که در تمام بناهای پاسارگاد قابل مشاهده است
آبنما های باغ شاهی پاسارگاد عموما از دو بخش اصلی تشکیل یافته است
الف:جوی عبور آب
ب: حوضچه ها
آبنما های باغ شاهی پاسارگاد از بلوکهای سنگی یک یا چند پارچه و با ابعاد مختلف تشکیل شده است که بلند ترین این بلوکها ۲۹۸ و کوتاهترین آنها ۳۶ سانتیمتر طول دارد و حداقل عرض در آنها ۵۵ سانتیمتر است در حدود هر ۹.۵ تا ۱۳.۵ سانتیمتر جوی حوضچه ای در ابعاد دهانه داخلی حدود ۸۷ در ۸۷ سانتیمتر (به جز چند مورد خاص) و عمق حدودا ۵۲ سانتیمتر قرار دارد(تصویر شماره ۳)
تصویر شماره ۳
جوی های سنگی باغ حدود ۲۵ تا ۲۵.۵ سانتیمتر عمق دارند و دارای دهانه ای به عرض ۲۵ تا ۲۵.۵ سانتیمتر میباشند لبه جوی ها و حوضچه ها عرضی برابر ۱۵ تا ۱۶ سانتیمتر دارند(تصویر شماره ۴)
تصویر شماره ۴
ضمنا هر حوضچه دو حفره ورود و خروج آب داشته که اکنون فرم آن عوض شده است و به شکل دهانه در آمده است و تا کنون کسی متوجه این فرم و تغییر آن نشده و یا آنکه اشاره ای به آن نکرده استبا توجه به اآنکه جوی های سنگی به اندازه جوی های خاکی نمی توانسته درختان و زمین را سیراب کند بیشترین استفاده آن تزیینی بوده استدر سال ۱۳۸۲ دریچه ای سنگی کشف شد که بازتاب عملکرد ان به صورت زیر میباشد(تصویر شماره ۵)
تصویر شماره ۵
در زمان نیاز به آبیاری کرت های میانی باغ شاهی این دریچه و لقمه سنگی برداشته میشده و در نتیجه آب انشعاب ۲ قطع شده و آب به کرتهای میانی منتقل میشده است ضمنا بهمنظور عبور راحت آب دهانه و ارتفاع این جوی سرپوشیده ۳۰ سانتیمتر یعنی از هر طرف ۵ سانتیمتر بیشتر از سایر جویها میباشد(تصویر شماره۶)
تصویر شماره ۶
آبنما های باغ شاهی از نظر تراز بندی بسیار دقیق بوده به طوری که اختلاف تراز از ابتدا تا انتهای بخش باقی مانده آن تنها چند سانتیمتر میباشد البته به دلیل تخریبی که در آبنماها صورت گرفته به طور دقیق نمیتوان این تراز را مشخص نمود
آبنماهای پاسارگاد عمدتا بدون شالوده بوده و مستقیما بر روی زمین ایجاد شده است از دیگر بقایای باغ شاهی پاسارگاد کوشک های کوچک و متناسبی میباشند که در ابتدا و انتهای آبنماهای سنگی قرار دارند و با توجه به فرم تقریبا آنالیزی از کاخهای پاسارگاد میباشند این کوشکها بناهای منفردی بوده اند که در داخل باغ شاهی قرار داشته اند و امروزه تنها شالوده سنگی آنها به جای مانده است در یکی از انها فرسایش زیادی مشاهده میشود که علت آن مشخص نیست و لی کوشک دیگر در وضعیت بهتری قرار دارد و حتی در چند قسمت اثر شانه های سنگ تراشی هنوز در روی آن قابل مشاهده است
این کوشکها و آبنماها به همراه کاخهای باشکوه و در عین حال ساده درختان و درختچه ها باغهایی را ایجاد کردهاند که امروزه به باغ شاهی پا سارگاد مشهورند باغهایی که تاریخ نویسان همواره از آن یاد کرده اند و هنوز بقایای ان قابل مشاهده است بقایای آنقدر زیبا و با شکوه که خود به تنهایی و با گذشت بیش از ۲۰۰۰ سال هنوز عظمت و شکوه باغهای پاسارگاد را در اذهان تداعی میکنند
دیوار چینی
۱- دیواری که از آجر فشاری یا با سنگ مخلوط و یا با مصالح دیگر با ملات ماسه سیمان یا ماسه آهک ویا ملات باتارد چیده شده .
۲- نمای دیوار را می توان از ابتدا با نما سازی خارجی پیوسته ساخته و به تدریج بالا ببرد بطوری که هر رگ آجر چینی قسمت جلوی کار آجر تراشیده گذارده و پشت آنرا از آجر فشاری یا مصالح دیگر می چینند.که ضخامت و مقاومت هر دیوار بستگی به نوع کار بری آن دارد .که در این ساختمان بیشتر دیوار چینی هابه وسیله آجر لفتون و آجر فشاری انجام گرفته.
نحوه شمشه گیری
ابتدا بالای یکی از گوشه های هر قسمت ساختمان را مقدم گرفته و یک کروم گچی به یک زاویه نصب می شود، سپس شاغولی آن کروم را به پایین ارتباط داده کروم دیگری به پایین متصل می سازد بعد خط گونیا ۹۰ درجه را به زاویه های دیگر انتقال داده به طوری که عمل کروم بندی چهار گوشه هر قسمت را زیر پوشش دهد بعد ریسمانی به بالای هر قسمت روی کروم ها گرفته و هر دو متر یک کروم به زیر ریسمان به وجود آورده که این عمل پایین نیز انجام می شود بعد کروم های قسمت وسط و گوشه ها از بالا به پایین با شمشه چوبی یا آلومینیومی شمشه گچی گرفته روی کروم گچی که سرتاسر ارتفاع دیوار را در چند قسمت گرفته از ملات گچ و خاک یا ماسه سیمان می پوشانند.
فرش کف ساختمان
برای عمل فرش کف ابتدا در گوشه های هر قسمت یک قطعه سنگ ساییده شده یا موزائیک یک اندازه بطوریکه تراز روی چهار نقطه باشد قرارمی دهندسپس ریسمانی نازک و محکم به اضلاع بسته و خط گونیا ۹۰ درجه را به گوشه ها انتقال میدهد.بعد ملات را کف آن پهن می کنند و کف را فرش می نمایند البته ریسمان ها را به ترتیب جا به جا می کنند .
نحوه اجرای خط گونیا معماری
ابتدا از گوشه ها دو ریسمان عمود بر هم بسته و ۶۰ سانتی متر به یک طرف نشان گذارده ضلع همجوار را۸۰ سانتیمتر علامت گذاری می کنیم در این حالت خط ارتباط بین این دو باید ۱۰۰ سانتیمتر کامل باشد که در مغایرت ریسمان را جا بجا کرده تا نقطه ۱۰۰ سانتیمتر تکمیل گردد.که در این صورت زاویه ۹۰ درجه درست می شود .
قرنیز
بر روی فرش موزائیک یا سنگ قسمتهای ساختمان قطعه سنگی به دیوارنسب مس شودکه قرنیز نا میده می شود . تا شستشوی کف و تنظیم گچ کاری دیوار ها آسان گردد.که در بیشتر ساختمان ها این قرنیز حدود ۱۰ سانتیمتر استفاده می شود که در این جا هم به همین صورت است.
سفید کاری با گچ
هر بنا اول شمشه گیری آستر می شود در اینصورت گچ آماده را پس از الک کردن با الکی که سوراخ های آن نیم میلیمترمربع است الک نموده و سپس حدود سه لیتر آب سالم در ظرفی ریخته گچ الک شده را با دو دست آهسته در آب می پاشند تا اینکه ضخامت گچ به روی آبها برسد بلا فاصله با دست گچ های داخل آن را مخلوط نموده که این عمل بدست شاگرد استاد کار انجام می شود بعد به سرعت استاد کار خمیر گچ را با ماله آهنی روی دیوار آستر شده می گشد و بلا فاصله یک شمشه صاف روی آن می کشد تا ناهمواری های آن روی دیوار گرفته شود.
کاشیکاری
.هنگام شروع نصب کاشی به این صورت اقدام می گردد ابتدا خمیری از خاک رس تهیه و آن را می ورزند این خمیر در ظرفی نزدیک دست استاد کار آماده می ماند سپس با گچ یا سیمان یا ماسه یا خاک رس کوبیده شده زیر رگه اول کاشی در یک ضلع کنار دیوار شمشه کاملا تراز به وجود می آورد تا امکان چیدن رگه اول کاشی به وجود آید.
دو عدد کاشی دو سر ضلع مو قتا با فاصله حداقل ۱ سانتیمتر از دیوار قرار می دهند سپس ریسمانی نازک به بالای آن متصل نموده جلوی کاشی ها را از گل ورزیده شده موقتا بست می زنند بعد شمشه فلزی بسیار صاف جلوی کاشی در حال نصب قرار می دهند و بقیه کاشی ها را پشت شمشه چیده بعد با ریسمان کنترل می نمایند،
جلوی بند ها را از گل ورزیده شده کروم موقت گذارده سپس دوغاب سیمان رابه صورت رقیق محلول شده از ماسه پاک و سیمان معمولی آماده با ملاقه به آهستگی پشت کاشی ها را پر می کند تمام اضلاع را در رگ اول دور می گردانندتا امکان کنترل تمام زاویه ها وضلع ها ،گوشه ها و نبشه ها به عمل آیدکه چنان چه کنار ضلعی تکه های غیر استاندارد احتیاج شود کاشی های رگه اول را جا بجا نموده و تکه ها به کنار منتقل شود و دوغاب ریزی پشت انجام گیرد پس از کنترل اضلاع هر بنا رگه های دیگر را از اول شروع و انقدر تکرار می شود تا کاشیکاری در حد مطلوب به اتمام برسد پس از خودگیری کامل ملات کاشی ها دوغابی از رنگ کاشی با سیمان سفید ورنگ مشابه تهیه نموده و با پارچه یا گونی به لای بند ها مالیده و بعد از خشک شدن سطح کاشی ها را کاملا نظافت می نمایند ، در این هنگام نصب کاشی های دیواری خاتمه یافته و آماده فرش سرامیک کف می شود.
سرامیک کف
برای فرش کف سرویس هاپس از کنترل لوله گذاری ها و چک نمودن ایزو لاسیون و شیب سازی لازم برای آبروها زیر سرامیک یک پلاستر سیمانی تعبیه می شود تا اینکه ۳ میلیمتر جای ملات برای نصب سرامیک باقی بماند سپس با توجه به این که پلاستر زیر بنا نباید خشک شود باید هر چه زود تر دوغابی از سیمان معمولی به ضخامت نیم سانتیمتر روی پلاسترها قرار داده و قطعات سرامیک آماده را در دوغاب غرق نموده تا شیره دوغاب به زیر درزهای سرامیک نفوذ کند و از این روی قطعات به پلاستر زیر چسبیده شود و روی سرامیک ها با شمشه و چکش های لاستیکی کوبیده و هموار گردد ، ۲۴ ساعت بعد کاغذ روی سرامیک را نم زده و پس از خیس خوردن به وسیله پارچه ای جمع آوری و نظافت می گردد، در این حالت باید کنترل شود که چنان چه درزی از سیمان بر خوردار نشده و لای درز باز مانده باشد مجددا از سیمان دوغاب پر می شود ودرز ها با رنگ سرامیک به صورت دوغاب تزئین و چنان چه نیاز به بتونه کاری باشد
از سیمان سفید و رنگ خمیری تهیه و جاهای ناهموار درز ها را پر و نظافت می نماید .
چیدن آجرنما
آجر سفید یا رنگی زلال و اعلا که معمولا از بهترین خاک رس خالص به قطرهای ۳، ۴، ۵، ۶ ، سانتیمتر بدون مواد گیاهی یا آهکی و یا شنی پخته شده به نزدیک کار آجر تراش حمل می شود و سپس استاد کار آجر تراش با چند نفر شاگرد کار آموخته به وسیله دستگاه برش و تراش آجر ها را بریده و سپس آنها را به ظرف آب موجود وارد می کنند آجر ها حداقل دو ساعت درآب باقی می مانندکه چنانچه مواد آهکی داشته باشد شکسته و با سیراب شدن آن مقاومت و استحکام آجر بالا رفته وثابت خواهد ماند و نیز برای ساییدن لبه های تراشیده شده آماده می گردد. در خاتمه شاگردان با قطعه آجر دیگر روی نره های تراشیده شده را کاملا صیقل می دهند در این صورت خمیری زاییده شده از خود آجر به وجود می آید که به آن بتونه آجر می گویند با پرکردن سوراخ های نره های آجر به وسیله همان بتونه و کشیدن قطعه آجر دیگر تیزی ها و گوشه های آجر را صاف و هموار می کنند در این صورت آجر برای چیدن جلوی دیوار آماده است ولی بهتر است مصرف آن را به روز بعد موکول کنند تا در این فاصله کاملا خشک شود پس از خشک شدن آجرها شوره سفیدی روی آجر را می گیرد که می توان پس از چیدن و خشک شدن شوره ها آن را با پارچه ای از روی آجرها برداشت.
بند کشی آجر
پس از اتمام کل نما سازی با آجر ابتدا ماسه بادی دانه دار پای کار آماده داشته و به هر پیمانه ماسه دو پیمانه سیمان معمولی پرتلند اضافه می کنند وبا مقداری آب به صورت خمیر در آورده پس از نصب داربست برای زیر پای استاد کار بند کش خمیر را در ظرفی نزدیک کار برده با قلم فلزی باریک که عرض آن حد اکثر ۱۰ میلیمتر و ضخامت آن ۲ میلیمتر و سر آن نیز منحنی شده باشد ، وسط آن نیز زانویی خورده شده باشد پس از پوشاندن دستهای استادکاربا دستکش های لاستیکی سالم خمیر را کم کم روی کف دست چپ قرار داده و قلم نام برده را به دست راست گرفته دست چپ به زیر درز آجر از چپ به راست حرکت می کند و هم زمان دست راست با قلم فلزی خمیر را به لای درز جای داده پس از پیش رفتن حدود یک متر طول عمل را به درزهای زیر انتقال می دهد سپس از ابتدای هر درز با دست راست قلم را تا آخر ملات یکسره کشیده تا تشخیص داده شود درزها تمیز بند کشی شده و با قطعه پارچه ای لبه های آجر را تمیز می نمایند.
نصب سنگ نما
برای تزیین سنگ نما ضمن آماده شدن سنگ مورد دلخواه استاد کاران ماهر ابتدا جلوی دیوار ها را با قطعه سنگی کروم بندی و اضلاع دیواررا به صورت صاف و گونیا ریسمان بندی می کنند سپس رگه اول سنگ ها را شمشه گیری می کند بعد از ریسما ن بندی بالا و کنترل شاغولی آن سنگ های رگه اول را نصب می نماید و با گچ ساخته شده جلوی آن هارا از کروم های گچی موقت متصل میسازد ، سپس دوغاب سیمان ساخته شه از ماسه درجه یک و سیمان پرتلند را که با آب نیز محلول شده با ظرف قاشقی شکل پشت سنگ ها را پر می کنند. تردید نیست در پشت سنگ ها اتصالات آهنی به نام اسکوب نیز الزامی است چنانچه اسکوب انجام نگرفته باشد سنگ ها اتصال به دیوار آجری نداشته و امکان ریختن سنگ ها وجود دارد در این صورت باید رویل پلاک شود که آن نیز از نظرشکل خارجی زیبا نخواهد شد .
نمای سیمانی
برای تزیین نمای خارجی سیمانی ساختمان در اولین مرحله ملاتی از ماسه پاک نه چندان درشت آماده کرده یعنی چهار پیمانه ماسه و یک پیمانه سیمان معمولی پرتلند را با آب به صورت ملات مخلوط در آورده سپس همان گونه که در قسمت شمشه گیری گفته شد ابتدا بالای دو سر یک ضلع دیوار را کروم بندی و روی کروم ها را رسیمان کشیده وهر یک متر کروم به دیوار متصل می نمایند ،
سپس شاغولی کروم ها را به پایین دیوار داده عمل بالا را در پایین نیز انجام می دهند بعد فاصله کروم ها را از بالا به پایین با ملات ساخته شده فوق پرکرده وروی آن را شمشه کش می نمایند .
پس از اتمام کلیه کارها کروم بندی ها فاصله دو کروم را با همان ملات پر کرده شمشه صافی را از پایین به بالا روی ملات ها کشیده تا روی شمشه صاف کردن این عمل را آستر می نامند ، پس از تمام شدن کل طول دیوار خاک و پودر سنگ را با سیمان بطور نصبی مخلوط نموده یعنی برای سه پیمانه از دو مخلوط یک پیمانه سیمان سفید یا معمولی را با آب مخلوط کرده تاخمیری نسبتا رقیق تهیه شود سپس خمیر را با کمچه آهنی یا چوبی روی آسترها مالیده و با پاشیدن آن به وسیله قلم مو روی آن را با تخته ماله های چو بی ماساژ داده تا زیر تخته ها صاف و موج آن گرفته شود چنانچه بنا به تشخیص استاد کار احتیاجی به خط کشی وبه فرم های مختلف داشته باید پس از اتمام نرمه کشی ذکر شده آماده خط کشی و شیار زنی شده است پس از خاتمه یافتن کل آستر ونرمه کشی تزیین رویه آن با مصالح ورنگهای مختلف امکان پذیر است.
پارکت سازی
برای ساخت پارکت های چوبی یک بنا ابتدا روی موزائیک ها ویابتو ن زیر پارکت را با دستگاه های کف ساب ساییده وکاملا صیقل می نماید ونیزلبه های موزائیک ها را همواره نموده سپس با خمیری نظیر خمیرهای شیمیایی یا چسبی یا سیمانی یک قشرروی موزاییک ها را ماستیک نمودن و سپس با شمشه فلزی خیلی دقیق خمیر را جا بجا کرده وشمشه را روی آنها گردانیده تا اطمینان حاصل شود زیر پارکت ها کاملا صاف شده۴۸ ساعت بعد روی خمیر خشک شده را صیقل داده و کاملاصاف می نمایند بعد پارکت های چوبی که به قالب های ۲۵ ×۲۵ سانتیمتر با تکه های دو و نیم سانتیمتر از چوب ملچ، ممرز و افرا ،گردو ، راش ، چنار و چوب فوفل و غیره تهی شده را با در نظرگرفتن راه چوب یعنی راه های راست و راه پود خلاف جهت یک دیگر در کارخانه نجاری و پارکت سازی به هم متصل گردیده وروی آن یک ورق کاغذ به طور موقت چسبانده آن را باچسبهای شیمیایی ویا گندمی روی کف می چسبانند برای اطمینان در چسبندگی کامل غلطک های سنگین را بر روی آن حرکت می دهند تا اطمینان حاصل شود پارکت کاملا بر روی زمین چسبیده است ۴۸ ساعت آن روی پارکت ها را به وسیله ماشین سمباده که قطر قرص آن بزرگ باشد ساییده وتمام قطعات را با هم یکنواخت و یک رو ویک سطح می نمایند. پس از تمیز کردن روی پارکت ها و
برداشتن گردو خاک ناشی از کار روی آنها را کاملا با ماستیکی ترکیب شده از خاک اره نرم از جنس و رنگ همان چوب و چسب سفید یا سرشوم هم رنگ تنظیم شده است تمام سطح پارکت ها را پوشانیده به طوریکه تا نیم میلیمتر روی پارکت ها ماستیک بماند ۴۴ ساعت بعد به وسیله ماشین سمباده که قرص آن بزرگ و از قطعات پارچه ی برخوردار باشدو نام این دستگاه پولیش قلمداد شده است با ماشین نام برده کاملا روی پارکت را صیقل داده تا اطمینان حاصل شود سطح پارکت ها کاملا یکنواخت و یک رنگ است .پس از برداشتن قشر روی آنها و نظافت سطح پارکت یک قشر سیلومات با تینر فوری ۴. محلول گشته آنرا به منظور پرکردن چشمه ها با دستگاه پیستوله روی پارکت می باشندپس از خشک شدن سیلر مجددا با ماستیک گفته شده لکه گیری کرده و دوباره روی آن را پولیش می نمایند تا تشخیص داده شود زبری و پرز چوب ها گرفته و چشمه های آن نیز از سیلر پر شده است . برای پاشیدن قشر آخر رنگ لازم است در اولین مرحله درب ها وپنجره ها را بسته نگهداشت و کلیه راه نفوذ گردو خاک را مسدود نموده و پس از نظافت کردن کامل موقع زیر رنگ کیلر را با تینر فوری محلول ودر پیستوله های سالم ریخته و از یک سر پارکت به طور نازک یک قشر نیم میلیمتری روی کار می پاشند پس از اتمام رنگ پاشی کل سطح برای ۲۴ ساعت درها را بسته نگهداشته سپس با دستگاه پولیش که دور قرص دایره آن از پارچه پوشیده شده باشد کل سطح پارکت را پولیش وصیقل داده تا تشخیص داده شود سطح پارکت ها کاملا نرم و رنگ شیشه ای روی آنرا گرفته است .
از این هنگام تا ۴۸ ساعت نباید روی پارکت ها عبور نمود وپس از ۴۸ ساعت کف ساختمان پارکت شده برای بهره برداری آماده است .
ایزولاسیون
برای ساخت بام ابتدا روی سقف بتونی را از هر گونه گچ تمیز کرده و نخست باید محل نصب ناودانها مشخص و پس از نصب نرده و یا دوره چینی با پوکه معدنی که یک نوع خاک سبک وزن است ویا از پوکه صنعتی که از ضایعات کارخانجات است را با مخلوط نمودن ۵ پیمانه پوکه و۱ پیمانه سیمان معمولی مخلوط با آب کروم بندیها انجام می پذپردو چنانچه پوکه در دسترس نبود میتوان از خرده های آجر یا خاک شن دار پرمی کنند . مهندس ناظر ساختمان مواظب است مقاومت را با احتساب به وزن مصالحی که برای شیب سازی مصرف می نماید قوی تر بگیرد .پس ازاتمام کروم بندی و در نظر گرفتن شیب آبروها وسط کروم ها را از همان پوکه وسیمان پر می نمایند و روی آن را با شمشه و ریسمان مسطح و کنترل می کنند بعد از آماده شدن پشت بام تا ۴۸ ساعت برای خود گیری سیمان مصرف شده آب پاشی لازم است .بعد از آماده شدن شیب سازی ایزالاسیون انجام می شود .
ایزولاسیون قیری
بهترین ایزولاسیون برای بام ها در این زمان مخصوصا وضع جوی ایزولاسیون گونی قیری می باشد .قیر را با حرارت لازم رقیق نموده و روی بام می مالندسپس گونی های سالم درجه یک را از پائین به بالا چسبانیده می شود .نصب این گونی ها از بالا به طرف ناودانها هدایت می شود .لایه گونی دوم خلاف جهت یعنی چنانچه لایه زیر طولی چسبانده شده باشد لایه رو عرضی انجام می گیرد وگونی ها مجددا با قیرآغشته می گردند و پس از کنترل کلیه درز ها وبندهای گونی ها در این هنگام آماده آسفالت ریزی یا موزائیک می باشد.
ایزوگام ورقی
ورق لاستیکی شکل به صورت لوله در بازار موجود است . پس از کنترل کلی و ریسمان کشی لوله ایزولاسیون را از یک سر روی بام می چسبانند سپس با چراغ حرارت دهنده درزها را با هم جوش می دهند و با خمیر روی بام را لکه گیری نموده تا امکان آزمایش آبگیری بام را میسر سازد .
آزمایش بام
برای اطمینان کامل در سلامت بام معمار می توانددهانه ناودانها را با گل رس ورزیده شده یا ملاتی دیگر گرفته و روی بام را به صورت استخر آب گذارده ۲۴ ساعت بعد اگر رطوبت به زیر سقف سرایت نکندایزولاسیون معتبر است .
تیرچه بلوک
برای اجراء سقف تیرچه بلوک ابتدا تیرچه های ساخته شده از میله گرد آجدار و زیر آن از فوندوله های سفال یا بتون است را به بالای ساختمان حمل می نمایند سپس زیر تیرچه ها به فاصله های حداکثر
۱۲۰سانتیمتر چوب کشی نموده و به وسیله شمعها فلزی یا چوبی بار سقف به زمین منتقل می شودسپس بلوکه های که از سفال یا سیمان و ماسه تهیه شده است در فاصله تیرچه ها چیده می شود و وسط دهانه را مقداری که نبایداز کل عرض دهانه کمتر باشد بالا گرفته این بالازدگی به منظور خستگی بتون سقف در نظر گرفته می شود و آن را در اصطلاح معماری چتر می گویند چتر فوق پس از چند سال خستگی بتون و تحمل فشار به صورت صاف در خواهد آمد در پایان آرماتور تقسیم فشار در جهت خلاف تیرچه روی بلوکه ها با فاصله حداقل ۴۰ سانتیمترنصب ورودی سقف را از بتون سالم پر می سازند تا موقعی که روی بلوکه ها بتون ریزی شود .هنگام بتون ریزی نیز ویبراتوربرای ارتعاش و دفع هوای بتون الزامی است و اگر نبود با قطعه چوبی به صورت تخماق به بتون ضربه می زنندتا هوای بتون خارج شود و نیز فشرده گردد. بتون نام برده تا ۱۲ روز نیاز به آب پاشی دارد و هنگامی که ترک های سطحی روی بتون دیده شود به وسیله دوغاب سیمان پر می شود ترک ها نیز به مقاومت سقف آسیبی نمی رساند .
سقفهای کاذب
سقف کاذب یعنی سقف دوم که در مقابل فشار ضعیف ساخته می شود و معمولا زیر طاق به وجود می آید زیرا کانال کشی ها لوله های برق و غیره از زیر سقف عبور می نماید به این منظور شاخه های فلزی از سقف به پائین ارتباط داده می شودبعد ازاتمام وکنترل کلیه کانالها لوله ها وغیره با آهن های سپری یا نبشی یک سقف کاذب زیر کانالها به وجود می آورندکه آنها نیز به نوبه خود به شاخه های پائین آمده متصل می گردد. پس از کنترل آهن کشی ها تورفلزی مخصوص بنام رابیز را با سیم های نرم آرماتور بندی به آهن کشی های سقف کاذب پیوسته می سازند در خاتمه روی آن را از یک قشر خاک و گچ به ضخامت حداقل یک سانتیمتر می پوشاننددر این صورت زیر سقف کاذب شمشه کاری می شود وسقف را برای سفید کاری و گچ بری آماده می سازند .
آگوستیک
برای ایجاد سقف آگوستیک یعنی طاق دوم ابتدا میله های فلزی را از سقف به پا ئین ارتباط می دهندو سپس چوب های که باید از چوب روسی پخته شده تهیه گردد و آنها را با اندازه مشخصی به زیرکانال ها با قطعات فلزی ارتباط می دهندچون اندازه تقریبی آگوستیک ها ۴۰ ×۴۰ سانتیمر می باشد پس فاصله چوب ها از وسط تا آکس به اندازه آگوستیک ها تقسیم می شودو برای انجام این کار از چوب ها ریسمان کشی شده که کاملا دقت در عمل لازم است پس از کنترل آگوستیک هاکه معمولاجنس آنهاازمقوا ،پلاستیک، یونولیت،پلاستوفوم وغیره است و دراشکال گوناگون سوراخدارویانقشه های برجسته تهیه شده را با میخ های سنجاقی بی کله زیر چوب ها نصب می نمایند.
اصطلاحات معماری
ترانشه ،پی کنی و شیار زنی دیوارها را ترانشه می گویند.
شالوده ،شفته ریزی و پر کردن زیردیوارها راشالوده می گو یند .
مثنی ،سنگ چینی وبالاآوردن کف از روی زمین را مثنی می گویند
ازاره ،دور پائین هر ساختمان چه در داخل وچه در خارج تا یک متری ازاره نامیده می شود .
درگا،به دربهای ورودی چوبی درگاه می گویند .
پاشنه ،لولا های زیر و بالای لنگه درب پاشنه نام دارد .
پکتفه ،قطعات آجریاخشت را برای یکنواخت کردن دیوار با ملاتی مناسب به دیوار می چسبانند و روی آن را یکنواخت میکنند را پکتفه می گویند .
اندود یاپلاستر، به ملاتی که روی دیوارها مخصوصا منابع مالیده می شود اندود یا پلاسترمی گویندکه ازسیمان وخاکه سنگ وماسه تهیه می شود .
آهک سیاه ،ملات مخلوط شده از آهک شکفته و خاکستر ولوئی گیاهی آبرا آهک سیاه می گویند که بجای ملات سیمانی در منابع استفاده می شود .
اسکوپ ، به قطعات فلزی که به پشت سنگ متصل می سازند وسنگ را به دیوار مربوط می کنند اسکوپ می گویند.
کروم ، به قطعه نشان گچی یا گلی ویا سیمانی که برای منظم نمودن اضلاع ودستور شمشه گیری گذارده وسر مرکز نما سازی دیوار وکف می باشد کروم می گویند .
ملات باتارد
از اختلاط آهک و سیمان وماسه ملاتی بدست می آیدکه ملات باتارد می گویند.مقاومت این ملات در صورتی که آجر آن کاملا شاداب وپس از انجام کار آب پاشی شده باشد بهترین ملات تشخیص داده شده است .برای تهیه ملات باتارد بهتر است تمام مواد متشکله را با هم مخلوط نموده و بعد آب به آن اضافه شود و پس از به هم زدن و اختلاط قابل استفاده است . آهک شکفته آن باید الک شود و درملات سیمان از زمان اختلاط تا ۳ ساعت قابل مصرف می باشد و پس از این زمان فاسد شده و قابل مصرف نیست ولی ملات باتارد تا ۵ ساعت خودگیرمی شودزیرا مواد آهنی و گچی داخل سیمان ازبین می رود ونقش ملات این است که بدون این که باعث تضعیف ساختمان شود فضاهای خالی را پر می کنددر ضمن سیمان بدون ماسه قابل مصرف نیست ولی وجودماسه برای خودگیری سیمان لازم است چون سیمان بدون شن وماسه خودگیری نخواهد شد چنانچه سیمان به تنهای استعمال گردد پس از ۲۴ ساعت به صورت ورقه ورقه در می آید و متلاشی می گرددپس سیما
102. ترکیب اندود تگرگی یا ماهوئی پودر سفید سنگ + سیمان رنگی +آب (در حالت شل) می باشد.
103. وقتی با سنگ سمباده و آب روکار سیمانی را می شویند تا سنگهای الوان خود را نشان دهند به اصطلاح آب ساب شده می گویند.
104. کار شیشه گذاری در آب ساب و شسته انجام می گیرد.
105. فرق اندود سقف با دیئار در فضاهای بسته (مانند اطاق) این است که اندود سقف سبک و دیوارها معمولی می باشد.
106. مهمترین عامل استفاده از اندود در سقف های چوبی محافظت از آتش سوزی می باشد.
107. سقفهایی با تیرآهن معمولی طاق ضربی و بتنی مسلح در درجه حرارت 400 تا 500 درجه تغییر شکل پیدا می کنند.
108. ضخامت اندود گچ و خاک حدودا 2 سانتیمتر است.
109. توفال تخته 30 تا 40 سانتیمتری که تراشیده و سبک است.
110. علت ترک اندود در سقفهای چوبی افت تیرهاست.
111. سقف کاذب در مقابل گرما ، سرما ، رطوبت و صدا عایق خوبی به حساب می آید.
112. در زیر سازی سقف جهت اجرای اندود در کنار دریا از نی بافته شده بیشتر استفاده مس شود.
113. توری گالوانیزه در نگهداری پشم شیشه در سقفهای سبک ، سطح دیوارهای قیراندود و سطح تیرآهنهای سقف کاربرد دارد.
114. مصرف میلگرد جهت اجرای زیر سازی سقفهای کاذب 9 عدد در هر متر مربع می باشد.
115. موارد اصلی استفاده از سقفهای کاذب بیشتر به منضور کم کردن ارتفاع ، عبور کانالها و لوله ها و زیبایی آن می باشد که شبکه آن حتما باید تراز باشد.
116. بهتر است در سقفهای بتونی میله های نگهدارنده سقف کاذب قبل از بتون ریزی کار گذاشته شود.
117. در سقفهای کاذب مرتبط با هوای آزاد(مانند بالکن) اندود گچ + موی گوساله و آهک استفاده می شود.
118. شالوده در ساختمان یعنی پی و فونداسیون.
119. ابعاد پی معمولا به وزن بنا و نیروی وارده ، نوع خاک و مقاومت زمین بستگی دارد.
120. در نما سازی سنگ ، معمولا ریشه سنگ حداقل 10 سانتیمتر باشد.
121. در فشارهای کم برای ساخت فونداسیونهای سنگی از ملات شفته آهک استفاده می شود و برای ساخت فونداسیونهایی که تحت بارهای عظیم قرار می گیرند از ملات ماسه سیمان استفاده می شود.
122. در ساختمان فونداسیونهای سنگی پر کردن سنگهای شکسته را میان ملات اصطلاحا پر کردن غوطه ای می نامند.
123. پخش بار در فونداسیون سنگی تحت زاویه 45 درجه انجام می گیرد.
124. در ساختمانهای آجری یک طبقه برای احداث فونداسیون اگر از شفته آهکی استفاده شود اقتصادی تر است.
125. در پی های شفته ای برای ساختمانهای یک تا سه طبقه 100 تا 150 کیلو گرم آهک در هر متر مکعب لازم است.
126. اصطلاح دو نم در شفته ریزی یعنی تبخیر آب و جذب در خاک.
127. معولا سنگ مصنوعی به بتن اطلاق می شود.
128. زاویه پخش بار فنداسیون بتنی نسبت به کناره ها در حدود 30 تا 45 درجه می باشد.
129. بتن مکر برای پر کردن حجمها و مستوی کردن سطوح کاربرد دارد.
130. مهمترین عمل ویبراتور دانه بندی می باشد.
131. معمولا بارگذاری در قطعات بتنی بجز تاوه ها پس از هفت روز مجاز می باشد.
132. از پی منفرد بیشتر در زمینهای مقاوم استفاده می شود.
133. بتون مسلح یعنی بتن با فولاد.
134. از نظر شکل قالبندی برای فونداسیونها قالب مربع و مسطیل مقرون به سرفه مس باشد.
135. پی های نواری در عرض دیوارها و زیر ستونها بکار می رود و در صورتیکه فاصله پی ها کم باشد و با دیوار همسایه تلاقی نماید پی نواری بیشترین کاربرد را دارد.
136. در آسمان خراشها ، معمولا از پی ژنرال فونداسیون استفاده می شود و وقتی از این نوع پی در سطحی بیش از سطح زیر بنا استفاده شود زمین مقاوم و بارهای وارده بیش از تحمل زمین است.
137. هرگا فاصله پی ها از هم کم بوده یا همدیگر را بپوشند یا یک از پی ها در کنار زمین همسایه قرار گیرد از پی های مشترک استفاده می شود.
138. اصطلاح ژوئن درز انبساط است.
139. میتوان به جای دو پی با بار مخالف از پی ذوزنقه ای استفاده کرد.
140. بهترین و مناسب ترین نوع پی در مناطق زلزله خیز پی رادیه ژنرال است.
141. در اجرای شناژبندی جهت اتصال به فونداسیون معمولا شناژها از بالا و پایین همسطح هستند.
142. در کفراژبندی پی چهارگوش از نظر سرعت و اجرا اقتصادی تر است.
143. در عایق بندی از گونی استفاده می کنیم ،زیرا از جابجایی قیر جلوگیری می کند و حکم آرماتور را دارد که در پشت بام از جلو ناودان به بعد پهن می شودکه در 2 لایه گونی انجام می گیردکه گونی ها در لایه بعدی نسبت به لایه قبل با زاویه 90 درجه برروی هم قرار می گیرند.
144. زیر قیروگونی از اندود ملات ماسه سیمان استفاده می شود که بعضی از مهندسان در زیر قیر اندود ملات ماسه آهک استفاده می کنند که در اینصورت قیروگونی فاسد می شود.
145. از قلوه سنگ (ماکادام) در طبقه هم کف می توانیم بجای عایق کاری استفاده کنیم که ضخامت آن حدود 40-30 سانتیمتر خواهد بود.
146. اگر در عایقکاری ، قیر بیش از حد معمول مصرف شود باعث می شود قیر در تابستان جابجا شود.
147. عایقکاری قیروگونی می بایست از سر جانپناه حدودا 20 سانتیمتر پایینتر شروع شود و قیروگونیی که روی جانپناه کشیده می شود برای جلوگیری از نفوذ بارش با زاویه است.
148. سطح فونداسیون به این دلیل عایق می شود که از مکش آب توسط ملات دیوار چینی ها به بالا جلوگیری میکند.
149. در عایقکاری عمودی روی دیوارهای آجری بهتر است که از اندود ماسه سیمان استفاده شود.
150. اصطلاح زهکشی یعنی جمع کردن و هدایت آب ،که فاصله آبروها در زهکشی باید به حدی باشد که به پی ها نفوذ نکند.
151. اگر توسط سفال زه کشی کنیم باید حتما درز قطعات را با ملات پرکنیم.
152. حداقل شیب لوله های زه کشی به سمت خوضچه 2 تا 4 درصد می باشد.
153. حداقل شیب لوله های فاضلاب 2 درصد است.
154. برای جلوگیری از ورود بو به داخل ساختمان ، شترگلو را نصب می کنند.
155. علیترین نوع لوله کشی فاضلاب از نوع چدنی می باشد که با این وجود در اکثر ساختمانها از لوله های سیمانی استفاده می شود که ضعف این لوله ها شکست در برابر فشارهای ساختمان می باشد.
156. سنگ چینی به سبک حصیری رجدار بیشتر در دیوار و نما سازی استفاده می شود.
157. ضخامت سنگهای کف پله و روی دست انداز پنجره 5/4 سانتیمتر می باشد.
158. جهت اتصال سنگهای نما به دیوار استفاده از ملات ماسه سیمان و قلاب مناسبتر می باشد که جنس قلابها از آهن گالوانیزه می باشد.
159. سنگ مسنی معمولا در روی و کنار کرسی چینی نصب می شود و زوایای این سنگ در نماسازی حتما بایستی گونیای کامل باشد.
160. در نما سازی طول سنگ تا 5 برابر ارتفاع آن می تواند باشد.
161. معمولا 30 درصد از سنگهای نما بایستی با دیوار پیوند داشته باشند که حداقل گیر سنگهای نما سازی در داخل دیوار 10 سانتیمتر است.
162. در بنائی دودکشها باستی از مخلوطی از اجزاء آجر استفاده شود.
163. در علم ساختمان دانستن موقیعت محلی ، استقامت زمین ، مصالح موجود ، وضعیت آب و هوایی منطقه برای طراحی ساختمان الزامی می باشد.
164. در طراحی ساختمان ابتدا استقامت زمین نسبت به سایر عوامل الویت دارد و لازم به ذکر مقاومت خاکهای دستی همواره با زمین طبیعی جهت احداث بنا هرگز قابل بارگذاری نیست.
165. زمینهای ماسهای فقط بار یک طبقه از ساختمان را می تواند تحمل کند.
166. هنگام تبخیر آب از زیر پی های ساختمان وضعیت رانش صورت می گیرد.
167. زمینی که از شنهای ریز و درشت و خاک تشکیل شده دج نامیده می شود که مقاومت فشاری زمینهای دج 10-5/4 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع می باشد.
168. مطالعات بر روی خاک باعث می گردد وضع فونداسیون ، ابعاد و شکل آن بتوانیم طراحی کنیم.
169. در صحرا برای آزمایش خاک از چکش و اسید رقیق استفاده می گردد.
170. سیسموگراف همان لرزه نگار است.
171. خاکی که برنگ سیاه قهوه ای باشد مقاومتش بسیار عالی است که نفوذ آب در آنها کم و به سختی انجام می گیرد.
172. سنداژیا گمانه زنی همان میله زدن در خاک و برداشت خاک از زمین می باشد.
173. اوگر همان لوله حفاری است.
174. خاک چرب به رنگ سبز تیره و دارای سیلیکات آلومینیوم آبدار است.
175. معیار چسبندگی خاک این است درصد دانه های آن کوچکتر از 002/0 میلیمتر باشد.
176. اصطلاحا خاک مرغوب زد نامگذاری می شود.
177. برای جلوگیری از ریزش بدنه و ادامه پی کنی و همین طور جلوگیری از نشست احتمالی ساختمان همسایه و واژگونی آن و جلوگیری از خطرات جانی باید دیوار همسایه را تنگ بست که تحت زاویه 45 درجه انجام می گیرد.
178. دیوار اطراف محل آسانسور معمولا ازمصالح بتون آرمه می سازند.
179. پی سازی کف آسانسور معمولا 40/1 متر پایین تر از کفسازی است.
180. قدیمی ترین وسیله ارتباط دو اختلاف سطح بواسطه شیب را اصطلاحا رامپ می گویند که حداکثر شیب مجاز آن 12 درصد می باشد که ات 5/2 درصد آن را میتوان افزایش داد.
181. برای ساختن پله گردان بیشتر از مصالح بتون آرمه و آهن استفاده می شود.
182. پله معلق همان پله یکسر گیردار است.
183. پله آزاد در ورودی ساختمان به حیاط یا هال و نهار خوری استفاده می شود.
184. پله های خارجی ساختمان حتی الامکان می بایست آجدار باشد.
185. به فضای موجود بین دو ردیف پله چشم پله می گویند.
186. فواصل پروفیل های جان پناه پله 12-7 سانتیمتر می باشد.
187. شاخکهای فلزی جتنپناه بهتر است که از پهلو به تیر آهن پله متصل شود.
188. سرگیر یا حدفاصل بین دو ردیف پله که رویهم واقع می شوند حداقل 2 متر می باشد.
189. طول پله مساوی است با تعداد کف پله منهای یک کف پله.
190. پیشانی پله به سنگ ارتفاع پله اطلاق می شود.
191. برای جلوگیری از سرخوردن در پله لب پله ها را شیار و اجدار می سازند و گاهی اوقات لاستیک می کوبند
192. اتصال پله های بالا رونده به دال بتنی (پاگرد) یه روی دال بتنی متصل می شوند ولی پله های پایین رونده در دال بتنی بایستی به مقابل دال بتنی وصل شوند.
193. اجرای جانپناه پله معمولا با مصالح چوبی زیاتر می باشد.
194. پله هایی که مونتاژ می شوند به پله های حلزونی معروف هستند.
195. از نظر ایمنی اجرای پله فرار با مصالح بتنی مناسبتر است.
196. تیرهای پوشش دهنده بین دو ستون (روی پنجره ها و درب ها ) نعل درگاه نام دارد که انتقال بار توسط آن یکنواخت و غی یکنواخت است.
197. گره سازی در چهار چوبهای درب و پنجره و دکوراسیون بکار می رود.
198. تحمل فشار توسط بتن و تحمل کشش توسط فولاد را به اصطلاح همگن بودن بتن و فولاد می نامند.
199. بالشتک بتونی در زیرسری تیرآهن های سقف مصرف می شود که جنس آن می تواند فلزی ، بتونی زیر سری و بتونی مسلح باشد.
200. در اجرای تیر ریزی سقف با تیرآهن ، مصرف بالشتک کلاف بتنی و پلیت مناسبتر است.
201. بالشتک های منفرد زیرسری ، حداقل ریشه اش از آکس تیر ریزی سقف 25 سانتیمتر است.
202. اجرای مهار تیر ریزی سقف با میلگرد معمول تر می باشد.
203. برای تراز کردن تیر ریزی سقف باید بوسیله سیمان همه در یک افق ترازی قرار گیرد.
204. طاق ضربی از نظر ضخامت به سه دسته تقسیم می شودکه معمول ترین آن نیم آجره می باشد که مهمترین عامل مقاومت در طاق ضربی خیز قوس مناسب است.
205. در زمستان پس از دوغاب ریزی طاق ضربی ، بلافاصله بایستی کف سازی کامل روی سقف انجام شود.
206. اگر هوا بارانی باشد پس از اتمام طاق ضربی نباید دوغاب ریخت.
207. سقفهای بتنی قابلیت فرم(شکل) گیری بهتری دارند.
208. وظیفه انسجام و انتقال نیروها در سقفهای بتنی بعهده آرماتور می باشد.
209. اودکادر سقف های بتنی به منظور خنثی کردن نیروی برشی بکار می رود.
210. بطور نسبی عمل بتون ریزی بین دو تکیه گاه می بایست حداکثر طی یک روز عملی شود.
211. از ویژگی های سقفهای مجوف سبکی آن است که در این سقف ها آرماتور گذاری بصورت خرپا می باشد.
212. تفاوت سقف های پیش فشرده با سقف های مجوف سفالی کشیده شدن آرماتورها می باشد.
213. حداقل زمان بریدن میلگردها در سقفهای پیش تنیده معمولا 7 روز می باشد.
214. نیروی کششی ذخیره شده در آرماتور سقفهای پیش تنیده عامل خنثی کننده نیروی فشاری است.
215. در سقفهای مجوف هنگامی از تیرهای دوبل استفاده می شود که دهانه و طول تیر زیاد باشد.
216. قبل از ریختن پوشش بتون در اجرای تیرچه بلوکها ابتدا می بایست سطح تیرچه و بلوک مرطوب شود.
217. اصطلاحا میش گذاری در بتن مسلح آرماتورهای شبکه نمره کم اطلاق می گردد.
218. حداکثر فاصله دو تیر در سقفهای چوبی 50 سانتیمتر می باشد.
219. معمولا زمان باز کردن قالبهای مقعر در سقف های بتونی 5 روز می باشد.
220. استفاده از قالبندی مقعر بتنی در سقفهای اسکلت فلزی و بتنی معمولتر است.
221. کابلهای برق در سقفهای مقعر داخل لوله های فولادی تعبیه می شود.
222. در ساختمان هایی که بیشتر مورد تهدید آتش سوزی بهتر است نوع بنا بتنی باشد.
223. در کارخانه های صنعتی معمولا از سقف اسپیس دکس استفاده می شود.
224. اصطلاحا مفهوم سرسرا همان سقف نورگیر است.
225. در شیشه خورهای نورگیر سقف برای فضاهای وسیع از سپری استفاده میشود زیرا از خمش در طول جلوگیری می کند.
226. مهمترین مزیت سقفهای کاذب آکوستیک بر ساقفهای کاذب عایق در برابر صدا می باشد.
227. مهمترین مزیت سقفهای کاذب آلومینیومی عدم اکسیداسیون آن می باشد.
228. روش جلوگیری از زنگ زدگی آرماتور در بتن این است که جرم آن را می گیریم و داخل بتن قرار می دهیم.
229. اتصال سقف کاذب در راستای دیوارها باعث پیش گیری از جابجایی سقف و ترکهای موئین خواهد شد.
230. قرنیز یکطرفه آب را به یک سمت منتقل می کند و هنگامی از قرنیز دو طرفه هنگامی استفاده می شود که دو طرف دیوار آزاد باشد.
231. قرنیز حتما باید آبچکان داشته باشد که آبچکان شیاره زیر قرنیز می باشد.
232. قرنیزی که توسط آجر چیده می شود هره چینی می نامند.
233. قرنیز پای دیوارهای داخلی به منظور جلوگیری از مکش آب توسط گچ و … و جلوگیری از ضربه ها و خراشها استفاده می شود و حتما باید آبچکان داشته باشد.
تمیز کردن دیوارهای رنگ روغنی
برای تمیز کردن دیوارهایی که رنگ روغنی دارند، از این محلول استفاده کنید: یک سطل آب گرم، یک دوم پیمانه بوراکس (Borax)، یک دوم قاشق مرباخوری مایع ظرفشویی و یک قاشق غذاخوری آمونیاک؛ حین استفاده از محلول حتماً دستکش بپوشید. (بوراکس را میتوانید از مغازههای مواد شیمیایی- بهداشتی تهیه کنید.)
تمیز کردن کاشی و سرامیک
مخلوط یک پیمانه آمونیاک، یک چهارم پیمانه جوششیرین و یک دوم پیمانه سرکه در یک سطل آب داغ نیز فرمول دیگری برای تمیز کردن سطح دیوارهای رنگ روغنی و یا کاشی و سرامیک است.
پاک کردن لکّه مداد رنگی
لکّههای مداد رنگی بچهها روی دیوار را به وسیله یک مسواک کهنه و کمی خمیردندان پاک کنید.
پاک کردن لکّه مداد شمعی یا مداد آرایشی
بهترین کار برای پاک کردن این لکّهها استفاده از روغن بچه یا شیر پاک کن است. برای این منظور با پنبه آغشته به شیرپاک کن یا روغن بچه به محل لک بمالید.
لکّه شمع بر روی کاغذ دیواری
ابتدا پارافین را با قراردادن یخ بر روی آن جدا کرده و پس از کندن توسط جسمی تیز، لکّه و چربی باقی مانده را با روش اتو و کاغذ مومی و یا دستمال حولهای از بین ببرید. کاغذ و یا دستمال را بر روی لکّه قرار داده و اتوی گرم را بر روی آن بگذارید. سپس کاغذ و یا دستمال را جا به جا کرده تا برای دفعات بعدی همان محل جذب لکّه، به طور مجدد بر روی لکّه قرار نگیرد.
تمیز کننده دیوار
برای تمیز کردن دیوارهای رنگ شده ی منزل، ترکیب نصف پیمانه آمونیاک، یک چهارم پیمانه سرکه سفید و یک چهارم پیمانه جوششیرین در یک سطل آبگرم را امتحان کنید (منظور دیوارهایی با رنگ پلاستیک یا رنگ روغن است). این تمیز کننده ارزان و قوی ،دیوارها را تمیز و براق خواهد کرد.
پاک کردن شوره و سفیدک روی کاشی و سرامیک
شوره و سفیدک روی کاشی و سرامیک را میتوان با مالش دادن یک تکه لیموترش یا دستمال آغشته به سرکه روی سطح مورد نظر از بین ببرید.
تمیز کننده کاشی
واکس اتومبیل تمیزکننده خوبی برای کاشی است. آن را به کار گیرید و پیش از خشک شدن با دستمال نرم مالش دهید.
تمیز کردن دیوار آجری
برای پاک کردن لکّه از روی آجر، سطح مورد نظر را با آجر مشابه دیگر بسایید و یا از تکهای سمباده نرم کمک بگیرید.
زمان تمیز کردن شیشهها
توصیه میشود در روزهای بسیار سرد که شیشهها یخ زدهاند آنها را پاک نکنید. در این وضعیت شیشهها بسیار ترد و شکننده میشوند و امکان شکستن آن زیاد است.
تمیز کردن شیشههای رسوب گرفته
شیشههایی که لکّه و رسوبات آب روی آن است را با مخلوط آب و سرکه سفید تمیز کنید.
بر طرف کردن لکّه حشرات
لکّههایی که به وسیله حشرات روی پنجرهها بهوجود میآید، میتوانید با چای سرد از میان ببرید.
پاک کردن گوشههای پنجره
برای از بین بردن لکّههای سیاه که در گوشههای پنجره بهوجود میآید، از مسواک کهنه استفاده کنید. به این ترتیب که آن را در مخلوط آب و مایع سفید کننده وارد کنید و سپس روی محل مورد نظر بکشید.
استفاده از روزنامه
پنجرهها را میتوانید با روزنامه آغشته به مخلوط آب و سرکه سفید براق کنید.
شیشه پاک کن با سرکه
اگر شیشه پاک کن شما تمام شده است، دست نگه دارید و خودتان در منزل به روشی بسیار ساده، آن را تهیه کنید. در یک افشانه، سه قاشق غذاخوری آمونیاک، یک قاشق سرکه و مقداری آب سرد بریزید. این محلول را روی سطح شیشهای مورد نظر اسپری کنید و با دستمال یا روزنامه تمیز پاک کنید.
روش دیگر این است که یک چهارم فنجان سرکه را در دو لیتر آب گرم حل کنید و با دستمال آغشته به این محلول شیشه را پاک کنید. همچنین میتوانید محلول را روی سطح شیشه اسپری کنید و با روزنامه خشک کنید.
سایت مهندس میلانی در خصوص عمران
مهندس رضا محمودی آمادگی همکاری با دفاتر فنی شرکتها می باشد
۰۹۱۲۶۳۴۲۴۷۰
مقدمه:سنگ ها یکی از قابل مطالعه ترین عناصر طبیعی می باشند که تقریباً برای تمام رشته های علوم مورد استفاده هستند. زیرا اگر این باور را داشته باشیم که عمر سنگها ی موجود در کره ی زمین مساوی پیدایش کره ی زمین می باشد در این صورت این سنگ ها شاهد تمام تحولات کره ی زمین بوده و بالا خره این سنگ ها مانند شناسنامه ی ایم کره ی خاکی هستند. در این صورت مطالعه ی این سنگ ها برای باستان شناسان ، فسیل شناسان، معدن شناسان، جغرافی دانان، کشاورزان و خیلی از علوم دیگر جالب می باشد که هر کدام از این رشته ها نیاز به مطالعه ی وسیع و طولانی در شناخت سنگ و سایر مختصات آن از دیدگاه های خود را دارند. ولی از نظر مهندسین ساختمان مطالعه در سنگ بسیار اندک بوده و تقریباً به رنگ و پایداری آن در مقابل و غیره محدود می شود.
ساختمان سنگ:
از زمانی که سنگ به عنوان مصالح نماسازی مورد استفاده قرار گرفت کارهای سنگی به چهار گروه تقسیم گردید: قاب سازی ، روکش کاری، پیشانی و کف سازی.
روکش ممکن است به یکی از دو صورت نمای طرح دار و یا قلوه سنگی به کار رود.
قالب سازی:
قاب سازی شامل لایه هایی از سنگ بریده شده در ابعاد و ضخامت های مشخص می باشد و چنانچه لازم باشد سوراخ شده و شیاربندی می شوند که بتوانند به صورت دیوار های خارجی غیر باربر عمل نموده و یک سطح خارجی پرداخت شده را فراهم نمایند. این قاب ها می توانند توسط سنگ های اتصال یا نبشی های زیر طاقچه نگهداشته شوند و به دیوار کمکی از بتن، آجر، سفال یا بلوک بسته شوند و نیز می توانند روی یک اسکلت فلزی بنا شوند.
روکش کاری:
روکش های سنگی به معنای استفاده از قطعات نسبتاً کوچک سنگ در ضخامت های متفاوت می باشند که به سطح یک دیوار کمکی از قبیل بلوک، آجر، سفال یا بتن با انواعی از مهارهای سنگی محکم میگردد.
پیشانی:
سنگ پیش آمده عبارتست از قطعاتی از سنگ بریده شده که جهت مقاصد معینی به کار برده می شوند. مانند پایه، چهارسو پنجره، کف پله، قرنیزها و درپوش ها و موارد مشابهی که معمولاً به عنوان کارهای پایانی قلمداد می گردند.
سنگ کف سازی:
کف ها و قدم گاه ها و حیاط ها ی سنگی یا پوشش سنگفرشی بر روی زیر سازی از سنگ، بتن، آجر یا سفال بنا می شوند.
سنگ از دیدگاه مقررات ملی ساختمان:
سنگ مصرفی از هر گونه که باشد باید تمیز، محکم، بادوام، متجانس و بدون رگه و عاری از مواد آلی باشد. به طوری کلی سنگ های ساختمانی باید دارای حداقل خلل و فرج و از سختی کافی برخوردار باشند و سنگ های ساختمانی بایستی از خواص دیگری نیز به شرح زیر برخوردار باشند:
1- حداقل وزن ویژه ی فضایی 1800 کیلوگرم بر متر مکعب و حداکثر در صد وزنی جذب آن 8 درصد
2- مقاومت فشاری و مقاومت ضربه ای متناسب با مورد مصرف
3- مقاومت در برابر سایش
4- مقاومت در برابرسایش
تاریخچه ی سیمان:سیمان یا سمنت واژه ای ست که از لغت سمنتوم رومی گرفته شده و قدمت آن به پیش از میلاد می رسد. مصرف آن در ساختمان پانتئون شهر رم ماقع در ایتالیا که مربوط به سنه 27 قبل از میلاد است دیده شده است. در ساختمان گنبد این بنا که 43 متر قطر دارد مخلوطی از خرده سنگ و آهک پخته به کار رفته است. ولی کشف سیمان به شکل امروز مربوط است به یک نفر بنای انگلیسی بنام ژوزف اسپدین که از پختن آهک و خاک رس در حرارت بالا و آسیاب کردن آن موفق شد ابتدایی ترین نوع سیمان را کشف نموده و آن را در تاریخ 21 اکتبر 1824 بنام خود در انگلستان ثبت نماید و نام محول بدست آمده را سیمان پرتلند گذاشت. علت این نامگذاری همانطوری که گفته شد سیمان از سمنتوم رومی گرفته شده است و پرتلند نام جزیره ایست در انگلستان که رنگ سیمان پس از سخت شدن به رنگ سنگ های ساحلی این جزیره در می آید به همین دلیل نام پرتلند را به دنبال سیمان برای آن انتخاب نموده اند. البته قبل از ژوزف اسپدین اشخاص دیگری در فرانسه و انگلستان از پختن خاک رس و سنگ آهک مصالح مشابهی بدست آوردند ولی هیچکدام کار خود را دنبال نکرده و محصول خود را به ثبت نرسانیدند، زوزف اسپدین نخستین شخصی بود که سیمان را به در اوایل قرن نوزدهم در انگلستان به ثبت رسانید و آن را ابتدا برای ساخت فانوس دریایی مورد استفاده قرار داد.
مواد تشکیل دهنده ی سیمان پرتلند:
باید توجه نمود رایج ترین و پر مصرف ترین سیمان مورد استفاده در صنعت ساختمان سازی اعم از پل، تونل، راه سازی و یا ساختمان و غیره همان ساختمان پرتلند است.
مواردی که برای پختن سیمان به کوره می روند از دو ماده اصلی تشکیل شده اند: خاک رس ، سنگ آهک. ولی اگر بخواهیم به طور مجزا مواد تشکیل دهنده ی سیمان را مطالع نماییم، این مواد عبارتند از:
1- آهک زنده
2- سیلیس
3- اکسید آلومینیوم
4- اکسید منیزیم
5- مواد دیگر
باید توجه داشت مواد فوق با نسبت های نختلف وارد کوره می شوند و این تفاوت مربوط می شود به جنس سیمان و سایر مشخصات فنی آن است.
گاهی در طبیعت مخلوط سنگ آهک و خاک رس به نسبت مورد نیاز در صنعت سیمان پزی به طور دقیق یافت می شود به این اختلاط که از قبل برای بشر آماده شده است مارل MARL می گویند.
اگر در خاک رس کلیه مواد مورد نیاز سیمان پزی یافت نشود می توان مواد مورد نیاز را به ان اضافه نمود. این مواد قالباً از ضایعات کارخانه جات صنعتی بدست می آیند.
مراحل تهیه ی سیمان:
معمولاً کارخانه های سیمان در نقاطی احداث می شوند که اولاً به معدن سنگ آهک و خاک رس و یا به طور کلی به معادن مارل نزدیک باشد. در این معدن به وسیله کمپرسور و بوسیله دینامیت خوراک کارخانه تهیه می شود. این مواد به نسبت دوری و نزدیکی معدن به وسیله کامیون و یا تسمه بخ کارخانه هدایت می شود که در شکل های زیر نشان داده شده است:
سنگ شکن ها:
پس از ورود به کارخانه مستقیماً به محل آسیاب برده شده و به وسیله سنگ شکن ها خرد می شوند.
آسیاب کردن:
مواد پس از سنگ شکن ها وارد آسیاب ها می شوند و در سالن های ذخیره انبار می شوند، در این سالن ها عناصر تشکیل دهنده ی مواد تا حدی با هم مخلوط می شوند.
خشک کن های مقدماتی:
در این مرحله رطوبت اولیه مواد گرفته می شود.
پودر کردن مواد اولیه:
برای اینکه مصالح را برای هدایت به کوره آماده نماییم بایستی آنها را به صورت دانه های بسیار ریز درآوریم قطر این دانه ها نباید از 1/0 میلیمتر بیشتر باشد.